Düzenli temizlenmeyen klima filtreleri nedeniyle çoğalıp yayılan mikroplar, lejyoner hastalığı ve zatürre gibi çeşitli solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.
Sıcakların neden olduğu terleme ve bunalmaya karşı kullandığımız, yaz mevsiminin vazgeçilmezi olan klimalar, bir tür zatürre olan Lejyoner hastalığına neden olabiliyor. Klima yoluyla bulaşan bu hastalık, diğer zatürrelerden farklı olarak akciğerde yoğunlaşan sorunlardan daha çok kas ağrıları, halsizlik, ateş gibi belirtilerde baskın çıkıyor. Klimanın temizliği ihmal edilen filtrelerinde üreyen bakteriler, uygun sıcaklıkta çoğalıp, ortamdaki havaya hızla yayılarak zatürre vakalarında rol alıyor. Otel, restoran ve benzeri büyük ve havalandırmaya ihtiyaç duyulan yerlerde çalışan kişiler bu hastalığa yakalanma konusunda daha büyük risk grubundadır. Ancak, özellikle yaz aylarında arabaya binen, evine klima çalıştıran, AVM lerde zaman geçiren pek çok kişi için de risk söz konusudur.
Lejyoner hastalığının tipik olan ve kışın karşılaşılan zatürreden farklı bazı özellikleri mevcuttur. Örneğin; akciğerde akciğer de yaşanan yoğun tahribat yerine sıklıkla eklem ve kas ağrıları, halsizlik, ateş, baş ağrısı, uykuya dalmada güçlük gibi belirtiler vardır. Bunların yanı sıra; öksürük, konsantrasyonda güçlük, mide bulantısı, kusma, ishal gibi belirtiler de görülebilir.
KORUNMAK İÇİN NE YAPILABİLİR?
Yazı bunaltıcı havalarda ihtiyaç duyduğumuz klimanın hastalık sebebi olmaması için, bazı önlemler alarak kendimizi korumamız mümkündür. Araçlarda ve evlerdeki klimaların direkt yüze ve göğse vurmayacak şekilde ayarlanması, yoğun zaman geçirilen ev ve iş yerlerindeki klimaların filtre bakım ve temizliklerinin belirli aralıklarla yapılması bu anlamda oldukça önemlidir.
ZATÜRRE NEDİR? NASIL OLUŞUR?
Dünya’da sık görülen ve en fazla ölüme neden olan hastalıklardan biri olan zatürre. Günümüzde antibiyotiklerin yaygın kullanımı ve aşılama programlarına rağmen hala etkin bir hastalıktır. Ülkemizde görülme sıklığı yılda %1-2 arasında değişen zatürre, ölüm nedenleri arasında 5.sırada yer alır. Zatürre (Pnömoni) ; akciğerlerimizin bakteri, virüs gibi mikroplar ile oluşan iltihabıdır. Hava yollarının iltihabına bronşit, hava keseciklerinin iltihabına da zatürre denir.
ZATÜRRENİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zatürre hastaları doktora ateş, üşüme, titreme, öksürük, balgam, iştahsızlık, baş ağrısı, kas ağrısı, karın ağrısı hatta ishal şikayetleriyle gelebilirler. Zatürre vakalarının %80’inde öksürük vardır. Balgam sarı renkte ya da paslı gibi, kiremit renginde olabilir. Hastada %40 batıcı yan ağrı olur. Bu durumda iltihap akciğer zarına ulaşmış demektir. 65 yaş üstü kişilerde, zihin bulanıklığı ve solunum sayısında artış zatürre işareti olabilir.
KİŞİYİ ZATÜREYE HAZIRLAYAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Bunların başında hiç şüphesiz sigara vardır.
Akciğerlerimizin savunma mekanizmalarını bozduğundan sigara içilmemelidir.
Diğer faktörleri sıralamak gerekirse;
- Yaşı ilerlemiş kişiler; dengeli beslenmeli, yeterli istirahat etmeli, soğuktan ve mikroplu ortamlardan korunmalıdır.
- Diyabeti ve kronik hastalıkları olanlar düzenli tedavi olmalıdır.
- Alkolden uzak durmalıdır.
- Gereksiz ve fazla antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
- Kişi, yıllık influenza ve 5 yılda bir ya da ömür boyu 1 kez yapılan pnömokok aşılarını yaptırmalıdır.
ZATÜRREDEN KORUNMAK NEDEN ÖNEMLİDİR?
Zatürre ölümlere en çok neden olan hastalıklardan biri olduğundan titizlikle üzerinde durulması gerekir. Pnömokok pnömonisi’nde 3-4 kat daha yüksektir. Yaşlılarda pnömoni sıklığı ise, genç erişkine göre 3-5 kat fazladır. Yaşlı pnömonilerin %90’ından fazlası hastaneye yatış gerektirmektir. Üstelik bunların hastanede kalma süresi, gençlere göre 2 kat daha uzun olmaktadır. Pnömonide ölümlerin %90’a yakını 65 yaş üstündekilerde görülmektedir.
ZATÜRRE AŞISI YAPTIRMAK FAYDALI MIDIR?
Zatürre, 65 yaş sonrası hastalarda en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Aşı, sağlıklı çocuk ve genç erişkinlerde hastalığı önlemede %70, pnömoni ve hospitalizasyonu önlemede %50, ölümleri önlemede %80 etkindir. Bu nedenle, zatürre aşısı yaptırmak faydalı olacaktır.